Geen stromend warm water en in de winter ijsbloemen op de ramen. Kortom, Spartaanse taferelen in het keuterboerderijtje waar Paul Sanders in de jaren zestig opgroeide. Zelf noemt hij het niet zo: “het was de normaalste zaak van de wereld dat een huis in de winter koud was” alleen in de keuken en woonkamer een kachel op kolen. Toch heeft deze ervaring in zijn jonge jaren ervoor gezorgd dat hij het voor zichzelf anders wilde. “Een woning moet in de eerste plaats comfortabel zijn. Het is de plek waar gezelligheid is en je moet kunnen ontspannen. Toen wij ons huis in 1990 t/m medio 1992 bouwden was comfort dus belangrijk,” vertelt Paul.  Wij hebben tijdens de bouw in een oude stacaravan gewoond, dan merk je ook heel goed waar de meeste energie in gaat zitten. Het warm stoken van de caravan ging gepaard met veel verspilling. Met de gascilinder konden wij in de lente- en zomerperiode 2 maanden toekomen, in tijden van vorst was dit slechts 2 à 3 dagen. Paul heeft samen met zijn vrouw een vrijstaande woning in Overasselt. Hier startte hij in 2002 met het leggen van zonnepanelen. Naast comfortabel wonen vindt Paul het belangrijk om geld op een slimme manier te gebruiken.

Geen verspilling, wel comfort
Dat de overheid de bevolking oproept om de verwarming op 19 graden te zetten, doet Paul zijn wenkbrauwen fronsen: “ik ben tegen verspilling, maar ’s avonds in de kou gaan zitten, gaat mij te ver. We leven niet meer in de zestiger jaren.” Paul heeft een energiezuinige woning met lage temperatuurverwarming. Zijn zonnepanelen wekken een groot gedeelte van de stroom op. Momenteel denkt hij na over verdere verduurzaming van de woning. “Duurzaamheid is niet mijn primaire drijfveer, de bijdrage die ik als individu kan leveren is verwaarloosbaar. Voor mij moet een duurzame toepassing ook comfort verhogend zijn, ook kijk ik altijd naar het rendement van de investering.”

Geld op de bank levert niet veel op
Tijdens het bouwen van hun woning waren Paul en zijn vrouw al bezig met energie. Ze wilden zo weinig mogelijk energie, en dus geld, verspillen. Ze beseften dat investeren in de energieprestatie van de woning uiteindelijk de woonlasten zou drukken. Daarnaast vonden ze het prettig zo autonoom mogelijk te zijn voor wat betreft hun energie. Zelf stroom opwekken zou wellicht een mogelijkheid zijn. Toen Paul in 2002 een bescheiden bonus kreeg van zijn werk, besloten hij en zijn vrouw dat te investeren in zonnepanelen. Er zijn destijds drie kleine zonnepanelen (115 Wattpiek) geïnstalleerd, deze doen het nog steeds en hebben zich inmiddels dubbel en dwars terugverdiend.

Collectief inkopen bespaart kosten
In 2012 is Paul samen met een groepje dorpsbewoners een initiatief gestart om collectief zonnepanelen aan te schaffen. Na enkele communicatieacties en een informatieavond hadden zich een kleine twintig huiseigenaren gemeld. Bij een installateur uit de regio hebben ze gezamenlijk tegen een goede prijs zonnepanelen kunnen aanschaffen. Voor Paul betekende dat: de drie kleine panelen naar het wolfseind[1] verhuisden en tien extra panelen erbij. Door het systeem samen met de installateur te plaatsen, heeft hij geld bespaard. Zodoende was de investering in 5 jaar terugverdiend.

Meten is weten?
Paul is techneut, maar niet zo eentje die dagelijks de meterstanden bijhoudt. “Of ik op een dag teruglever en hoeveel ik saldeer, dat maakt me niet zoveel uit,” zegt Paul, “de panelen moeten het gewoon doen. Eens per jaar krijg ik een afrekening van mijn energieleverancier en controleer ik de standen. Voordat wij investeerden hebben we natuurlijk wel gekeken wat het ons kost en wat het ons oplevert. Ook wanneer de salderingsregeling wegvalt, zijn zonnepanelen interessant. Met de huidige energieprijzen zijn duurzame maatregelen alleen maar rendabeler geworden.”

Wacht niet te lang
Op dit moment is er – vooral door de hoge energieprijzen – een run op alle duurzame maatregelen: isolatie, isolerend glas, zonnepanelen, warmtepompen. Op sommige maatregelen zit inmiddels wel anderhalf jaar wachttijd. Veel mensen twijfelen over de aanschaf van duurzame maatregelen. “Iemand uit mijn netwerk twijfelde in 2012 over deelname aan het collectieve project. Uiteindelijk schafte hij panelen aan in 2019. In dat jaar had ik de panelen uit 2013 allang terugverdiend. Dit voorbeeld noem ik vaak als mensen twijfelen over de aanschaf van zonnepanelen.” Hoewel Paul weet dat afwachten niet altijd een goede keuze is, weet hij ook hoe lastig het is om een besluit te maken. Er is veel mogelijk en de technische ontwikkelingen gaan snel.

Vervolgstappen zijn lastig
Paul overweegt nu de aanschaf van een (hybride) warmtepomp. Ook is hij geïnteresseerd in PVT-panelen en een zonneboiler. Wellicht zal hij de installatie daarvan zelf doen, om kosten te besparen. Toch blijft het lastig om definitieve besluiten over de volgende stappen te nemen. “Je kunt je geld maar 1 keer uitgeven, en een maatregel die nu een goed rendement heeft, is over vijf of tien jaar wellicht achterhaald.” Paul oriënteert zich momenteel bijvoorbeeld op de ontwikkelingen van waterstof als vervanger van fossiele brandstoffen. “Als dat aanslaat, gaat het zich misschien wel als een olievlek verspreiden.” Hij noemt zijn houding actief afwachtend: “ik weet hoe de markt er op dit moment uitziet, en op het juiste moment zal ik stappen zetten. Wellicht getriggerd door een subsidie of een collectief.”

Tips van Paul aan andere huiseigenaren:

• Vraag na bij mensen om je heen, wat zij hebben gedaan en waar zij tegenaan zijn gelopen.
• Wees je bewust van wat een duurzame maatregel je kost en wat het je oplevert. Je moet het op de achterkant van een bierviltje kunnen uitleggen. Denk hierbij altijd verder dan de maatregel ‘an sich’. Wanneer je bijvoorbeeld thermopane ruiten vervangt voor HR++ beglazing, dan heb je een diepere sponning nodig in je kozijn en na plaatsing moet ook geschilderd moet worden.
• Denk toekomstgericht in wensen en doelen: gaan je kinderen bijvoorbeeld over een x aantal jaar uit huis, dan kan dat iets betekenen voor keuzes die je nu maakt voor je warmtevoorziening. Staat er een elektrische auto op je wensenlijst, dan kan dat iets betekenen voor je toekomstige elektriciteitsverbruik. Ook dit kan invloed hebben op de keuzes die je nu maakt.
• Denk goed na over het comfort van je woning, wil je dat de maatregelen comfortverhogend zijn? Of wil je best wat inleveren op comfort en hoeveel dan? Je cv-temperatuur naar beneden bijstellen is leuk, maar het duurt langer voor je huis ’s avonds warm is als je thuiskomt van je werk.
• Als wilt weten waar je moet starten, bekijk dan wat voor jou het meeste oplevert of waarop je het meeste bespaart. Misschien is het wel je auto die diesel slurpt. Als dat je elke maand 100’en euro’s kost, dan moet je wellicht daar beginnen.

[1] afgeschuinde gedeelte van het dak aan de uiteinden van de nok